Η Αμάρυνθος (ή Βάθεια όπως ονομάζεται από τους ντόπιους) είναι παραλιακή κωμόπολη της κεντρικής Εύβοιας, στο Νότιο Ευβοϊκό, περίπου 30 χλμ. από τη Χαλκίδα και 9 χλμ. από την Ερέτρια, απέναντι από τον Κάλαμο της Αττικής.
Ουσιαστικά αποτελεί την παραλιακή συνοικία της Ανω Βάθειας, χωριού που βρίσκεται σε μικρή απόσταση, βορειοανατολικά της Αμαρύνθου.
Είναι χτισμένη στον κάμπο μεταξύ των βουνών Όλυμπος και Κοτύλαια και έχει πληθυσμό 5.000 κατοίκους, ενώ είναι η πρωτεύουσα του δήμου Αμαρυνθίων, ο πληθυσμός του οποίου ανέρχεται στις 8.000 ενώ έχει έκταση 109,9 τ.χλμ.
Η περιοχή της Αμαρύνθου, με ιστορία που χάνεται στα βάθη των αιώνων, μαζί με την περιοχή της Ερέτριας αποτελούν το πιο ενδιαφέρον από ιστορική άποψη κομμάτι της Εύβοιας. Πολλοί επιστήμονες μάλιστα τοποθετούν την Ερέτρια των μυκηναικών χρόνων στη θέση της σύγχρονης Αμαρύνθου. Σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα, στην Αμάρυνθο αναπτύχθηκε μόνιμος οικισμός κατά τη νεολιθική περίοδο (6000 – 3000 π.Χ.). Κατά τη διάρκεια της πρώιμης εποχής του Χαλκού (3000 – 2100 π.Χ), η Αμάρυνθος αποτελούσε έναν από τους σημαντικότερουςπρωτοελλαδικούς οικισμούς και σπουδαίο προιστορικό λιμάνι στο νησί της Εύβοιας.
Η Αμάρυνθος είχε αναπτύξει εμπορικές σχέσεις με τα νησιά του Αιγαίου όπως φαίνεται από τα κυκλαδικά αντικείμενα που βρέθηκαν στην περιοχή. Κατά τη Μεσοελλαδική περίοδο (2000 – 1650 π.Χ.) η πόλη είχε στενές εμπορικές σχέσεις με την ηπειρωτική Ελλάδα και παρήγαγε θαυμαστά δείγματα της μινύειας αρχιτεκτονικής. Κατά την πρώιμη Υστεροελλαδική περίοδο αποτελούσε μια από τις σπουδαιότερες περιοχές της Εύβοιας ενώ το όνομα της Αμαρύνθου αναφέρεται στις πινακίδες της Γραμμικής Β. Εκτός από το εμπόριο άλλες ασχολίες των κατοίκων ήταν η γεωργία, η κτηνοτροφία, η αλιεία και η χαλκουργία. Η περιοχή ήταν τόπος λατρείας της Αμαρυνθίας Αρτέμιδος, ο ναός της οποίας βρισκόταν στην πεδιάδα. Ο οικισμός και ο αποθέτης του ιερού ανασκάφησαν μεταξύ των 1987 – 1990 και βρίσκονται σήμερα στο Μουσείο της Ερέτριας.
Η Αμάρυνθος φημίζεται για τις ωραίες της παραλίες, για τις γραφικές της ταβέρνες και λόγω της κοντινής απόστασης από την Αθήνα, αποτελεί μια πολύ καλή επιλογή για αξέχαστες διακοπές. Επίσης προσελκύει πλήθος Ελλήνων και ξένων τουριστών κατά τους καλοκαιρινούς μήνες ενώ πολλοί επισκέπτονται την περιοχή για μια περιήγηση στο οροπέδιο της Σκοτεινής.
Ένα από τα ωραιότερα μνημεία της Αμαρύνθου είναι ο Μητροπολιτικός Ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, ο οποίος είναι φτιαγμένος από σμιλευτή πέτρα, με άριστα φιλοτεχνημένο μαρμάρινο τέμπλο και αριστοτεχνική αγιογράφηση που προέρχεται από την Βυζαντινή περίοδο.
Άξια θαυμασμού είναι επίσης η Ιερά Μονή του Αγίου Νικολάου που χτίστηκε τον 12ο αιώνα, με σπάνιες τοιχογραφίες, τοποθετημένος σε υψόμετρο 500 μέτρων, πάνω στο όρος Κοτύλαια και μέσα σε δάσος.
Επίσης το Λαογραφικό Μουσείο Αμαρύνθου αποτελεί πόλο έλξης των τουριστών, όπου στεγάζονται παλιά αντικείμενα που αποτελούσαν τα κύρια εργαλεία απασχόλησης των κατοίκων της Αμαρύνθου, ενώ εντυπωσιακά είναι τα χειροποίητα προϊόντα στον παραδοσιακό αργαλειό. Ακόμα, περίπου ένα χιλιόμετρο δυτικά της πόλης, στη θέση Βλυχός, βρίσκεται καμαρωτός Μακεδονικός τάφος της Ελληνιστικής περιόδου, ο οποίος ανακαλύφθηκε το 1897, είναι σχεδόν τετράγωνος και περιέχει δύο νεκρικές κλίνες.
Φθάνοντας τα ορεινά χωριά συναντάμε στο δρόμο για την Γυμνού τον Ενετικο Πύργο ενώ στο γραφικό χωριό Σέττα μπορούμε να επισκεφθούμε το βυζαντινό εξωκλήσι Παναγία η Αμπουδιώτισσα.
Λίγο πιο έξω από τη Σέττα βρίσκεται ένα μικρό υπαίθριο θέατρο, που έχει κατασκευάσει ο ηθοποιός Νίκος Παπακωνσταντίνου. Στο χώρο αυτό, κάτω από τα έλατα, γίνεται η παρουσίαση αξιόλογων παραστάσεων κατά τη θερινή περίοδο.
Θα πρέπει επίσης να επισημάνουμε την τελευταία ανακάλυψη ενός πολύ ενδιαφέροντος σπηλαίου κοντά στη Σέττα, με εξαιρετικά ενδιαφέροντα διάκοσμο
Δήμος Aμαρυνθίων – 22290-37790, 22290-36275
Αστυνομία – 22290-37333
Αγροτικό Ιατρείο – 22290-36222
TAXI – 22290-36411